Dr Γεώργιος Κ. Μιχαλόπουλος
DRCOG BSCCP Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
Η κολπική δακτυλική εξέταση – η αξιολόγηση δηλαδή του τραχήλου της μήτρας από το γιατρό ή τη μαία με την εισαγωγή ενός ή δύο δακτύλων στον κόλπο – είναι αρκετά συνηθισμένη στην εγκυμοσύνη, ειδικά προς το τέλος της.
Ποια είναι η χρησιμότητά της
Η κολπική εξέταση μας παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις είναι κρίσιμης σημασίας. Συγκεκριμένα εκτιμούμε:
- Σε ό,τι αφορά στον τράχηλο
– Το μήκος του (ή αλλιώς “εξάλειψη”)
– Τη διαστολή του (αν έχει ανοίξει και πόσο)
– Τη σύστασή του (αν είναι μαλακός ή σκληρός)
– Τη θέση του (αν είναι στραμμένος προς το πίσω ή το μπροστά μέρος του κόλπου)
- Σε ό,τι αφορά στο μωρό
– Αν βρίσκεται στην κατάλληλη θέση στη λεκάνη της μητέρας και αν καλύπτει το στόμιο του τραχήλου
– Το ύψος της προβάλλουσας μοίρας (πόσο χαμηλά μέσα στην πύελο της μητέρας βρίσκεται το κεφάλι ή η λεκάνη του εμβρύου)
– Αν ο αμνιακός σάκος είναι ψηλαφητός από τον κόλπο
- Σε ό,τι αφορά στην ανατομία της πυέλου
– Το σχήμα και τις εσωτερικές διαστάσεις των οστών της λεκάνης
– Τυχόν αδιάγνωστη ως τώρα παθολογία του τραχήλου ή του κόλπου που ίσως έχει σημασία στην εξέλιξη του τοκετού (π.χ. ινομύωμα τραχήλου, στένωση τραχήλου, κύστεις του κόλπου, κ.α.)
Η εξέταση αυτή λοιπόν παρέχει πληθώρα πληροφοριών που κατά κανόνα μας χρειάζονται σε περιπτώσεις που υποπτευόμαστε παρέκκλιση από το φυσιολογικό, π.χ. επί πιθανού πρόωρου τοκετού. Βάσει αυτών καταλαβαίνουμε σε ποιο στάδιο προετοιμασίας για τοκετό βρίσκεται η έγκυος και αποφασίζουμε τους κατάλληλους χειρισμούς για το υπόλοιπο της κύησης.
Γιατί δεν είναι εξέταση ρουτίνας
Η κολπική δακτυλική εξέταση έχει συγκεκριμένα μειονεκτήματα και ως εκ τούτου οφείλουμε να τη χρησιμοποιούμε με φειδώ. Το κυριότερο είναι πως αποτελεί μια από τις πλέον ενοχλητικές και άβολες εξετάσεις της ιατρικής, ειδικά κατά την εγκυμοσύνη. Δεν υπάρχει γυναίκα που δε θα προτιμούσε να την αποφύγει αν δεν ήταν απολύτως απαραίτητη, όσες εγκυμοσύνες κι αν είχε στο παρελθόν. Επιπλέον, η ψηλάφηση του τραχήλου θεωρητικά εμπεριέχει τον κίνδυνο διέγερσης της μήτρας, πρόκλησης λοίμωξης ή αιμορραγίας, ή ακόμη και ρήξης υμένων ειδικά αν ο εξεταστής δεν έχει μεγάλη εμπειρία.
Για τους λόγους αυτούς, όπως και κάθε άλλη ιατρική πράξη, οφείλουμε να την πραγματοποιούμε για τους σωστούς λόγους και μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο.
Η αλήθεια είναι ότι σε μια φυσιολογικά εξελισσόμενη εγκυμοσύνη η κολπική δακτυλική εξέταση δεν είναι απαραίτητη πριν τη συμπλήρωση των 40 εβδομάδων, και συχνά μπορεί να μη χρειαστεί καθόλου πριν την έναρξη του τοκετού. Η “παραδοσιακή” χρήση της για πρόβλεψη της χρονικής στιγμής έναρξης του τοκετού είναι άστοχη διότι πρακτικά δεν μπορούμε να προβλέψουμε πότε ακριβώς θα αρχίσει ο τοκετός βάσει των ευρημάτων της. Καταλήγουμε λοιπόν πολλές φορές να την κάνουμε για να ικανοποιήσουμε την περιέργειά μας και μόνο – και η περιέργεια δεν είναι λόγος κολπικής εξέτασης!
Αποκόλληση υμένων
Μια συχνή αιτία κολπικής εξέτασης είναι η ταυτόχρονη διενέργεια αποκόλλησης υμένων. Η αποκόλληση υμένων δεν πρέπει να συγχέεται με τη ρήξη υμένων, το λεγόμενο “σπάσιμο των νερών”, που στοχεύει στην έναρξη ή την επιτάχυνση του τοκετού και γίνεται στο μαιευτήριο. Η αποκόλληση υμένων είναι μια ήπια παρέμβαση που γίνεται στο ιατρείο και αφορά στο “τρίψιμο” με το δάκτυλο του τμήματος του αμνιακού σάκου που ακουμπά στο έσω στόμιο του τραχήλου. Ο εξεταστής δηλαδή περνά το δάκτυλό του μέσα από τον τράχηλο (ο οποίος θα πρέπει γι'αυτό να έχει μια μικρή διαστολή) και “τρίβει” ελαφρά το τμήμα των μεμβρανών που μπορεί να αγγίξει, χωρίς να σπάσει το σάκο φυσικά. Η διαδικασία αυτή γίνεται κατά κανόνα μετά τις 40 εβδομάδες και στοχεύει να επιταχύνει την προετοιμασία του τραχήλου (λόγω της έκλυσης ορμονών που προκαλεί η μηχανική αυτή διέγερση) με επακόλουθο την έναρξη του τοκετού. Οι μέχρι τώρα μελέτες δείχνουν ότι πρόκειται για μια ασφαλή μέθοδο που μειώνει την πιθανότητα να χρειαστεί πρόκληση τοκετού κατά 15% περίπου.
Η αποκόλληση υμένων εντούτοις δεν πρέπει να θεωρείται συνώνυμο της κολπικής δακτυλικής εξέτασης. Η πρώτη είναι μια παρέμβαση – μολονότι ήπια – στη διαδικασία της προετοιμασίας για τοκετό, η δεύτερη απλά συλλέγει πληροφορίες χωρίς να στοχεύει να επηρεάσει τη φυσική διαδικασία. Η κολπική δακτυλική εξέταση είναι ένα εργαλείο που συχνά χρειάζεται ο γιατρός ή η μαία για να καταλήξουν σε διάγνωση, η αποκόλληση υμένων όμως είναι επιλογή της ίδιας της μητέρας μετά από συζήτηση με τη μαιευτική της ομάδα.
Νικος Παπανικολαου
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΥΟΥ: μηπως το περιτυλιγμα ειναι πιο χρησιμο απο το περιεχομενο του πακετου????
Η εξεταση της διαστολης της εγκυου ειναι σιγουρα μερος της διαδικασιας του τοκετου..
Στην συχνοτητα της εξετασης υπαρχουν προτοκολλα (ναι ΚΑΙ εδω)...και εχουν αναφερθει κατα καιρους..
Παρολα αυτα υπαρχουν και αγραφοι κανονες που δεν αρκει να εισαι ιατρος για να τους γνωριζεις, που δεν στηριζονται σε μελετες αλλα στην ανθρωπινη νοημοσυνη, ηθικη και δεοντολογια...
Βασικες αρχες της εξετασης και παρακαλω συμπληρωστε:
1) γινεται ΟΤΑΝ (οτε + αν = χρονικουποθετικο) υπαρχει ενδειξη. Η γυναικα ενημερωνεται για τον λογο (τι ακριβως δηλαδη ψαχνουμε ) . Επισης ενημερωνεται ποτε θα ειναι περιπου η επομενη εξεταση (η ψυχικη προετοιμασια και ηρεμια ειναι σημαντικη στην εγκυο γυναικα- δεν ειναι δυνατον καθε ενας που περναει να διαταρρασει την ηρεμια της εγκυου εξεταζοντας την χωρις λογο)
2) εξεταση γινεται μονο μετα απο ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ της εγκυου....ακουγεται ισως ανοητο , αλλα ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΑ ΚΑΝΕΝΑΣ δεν εχει δικαιωμα να εξετασει μια εγκυο γυναικα χωρις την συγκαταθεση της...Αυτος ο σεβασμος εφαρμοζεται 101% στην Αγγλια και τον εφαρμοζω και εδω στην Ελλαδα..(στον τοκετο εξαλλου δεν υπαρχουν λαοι - χωρες- χρωμα δερματος- η ψυχολογια της μελλουσας μαμας την ωρα του τοκετου ειναι παγκοσμιως ιδια.)
3) εξασφαλιζεται οσο δυνατον η ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ της εγκυου: Υπαρχει παντοτε παρουσια μιας μαιας στο δωματιο. Οι πορτες πισω μας κλεινουν ή ακομα καλυτερα ΚΛΕΙΔΩΝΟΥΝ . Αυτο εξασφαλιζει στην εγκυο την σιγουρια οτι δεν θα ανοιξει κατα λαθος καποιος..(υπαρχουν μερικοι που δεν χτυπανε καν πορτες και δεν περιμενουν καν απαντηση και αδεια πριν ανοιξουν) . Εαν υπαρχουν κουρτινες ΚΛΕΙΝΟΥΝ! Ειτε κουρτινες παραθυρων ειτε μεσα στο δωματιο.. Χρησιμοποιειται ΣΕΝΤΟΝΙ . Η εγκυος εξεταζεται Κ-Α-Τ-Ω απο το σεντονι. Το σεντονι ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ στην μεση και δεν κατεβαινει στους αστραγαλους , αφηνοντας εκτεθειμενο το κορμι της εγκυου. ( εχω κουραστει να κανω παρατηρησεις ευγενικα στην Ελλαδα και να ανεβαζω κατεβασμενα σεντονια.......)
4) Η εξεταση ειναι ΣΥΝΤΟΜΗ.!!! εαν γνωριζεις να εξεταζεις 4-5 δευτερολεπτα ειναι αρκετα... Η εξεταση κραταει παραπανω συνηθως οταν περαν της διαστολης χρειαζεται να βρεθει η ακριβης θεση του εμβρυου , γιατι πχ επεικειται τοποθετηση συκιας ή εμβρυουκλου
5) Λαμβανεται παντα ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ της εγκυου πριν ξεκινησει η εξεταση, ωστε να προετοιμαστει και να χαλαρωσει οσο το δυνατον περισσοτερο...Δεν πιανουμε την εγκυο εξ απροοπτου βαζοντας χερι μεσα χωρις να το περιμενει, παροτι ναι - γνωριζει οτι προκειται να εξεταστει .
6) Η εξεταση δεν ειναι αναγκη να γινεται πανω στον πονο..Για την ακριβεια δεν εχω εξετασει ΠΟΤΕ πανω στον πονο . Δεν υπαρχει καποια επιστημονικη διαφορα . Εαν καποια εγκυος ειναι 5 εκατοστα πχ - δεν προκειται να ειναι 7 στην συσπαση και 4 στην ηρεμια....το μονο που προσφερει η εξεταση πανω στην ωδυνη ειναι να μετατρεψει την ωδυνη σε μαρτυριο...
7) τα χερια πριν την εξεταση πλεονται ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΟ. Ειτε τα χερια ειναι πεντακαθαρα γιατι αποστειρωθηκαν απο χειρουργικο υγρο καθαρισμου 1 δευτερολεπτο πριν την εισοδο του ιατρου στην αιθουσα , αυτο η εγκυος ΔΕΝ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΕΙ και ειναι καλο να το βλεπει....
τα χερια πλενονται ΚΑΙ ΜΕΤΑ το τελος της εξετασης ΠΑΛΙ ΜΠΡΟΣΤΑ στην εγκυο. Ειδαλλως δημιουργειται η εντυπωση οτι ετσι οπως ειναι τα χερια του ιατρου απο την εξεταση θα παει να εξετασει και την επομενη εγκυο και δηλαδη ετσι ηρθε απο την προηγουμενη ?
9) τα αποτελεσματα εξηγουνται στην εγκυο αναλυτικα - σαν να ειναι η ιδια ιατρος. Ειναι απιστευτα κακοηθες καποιος να κανει κατι πανω στο σωμα σου και να κραταει μυστικο τι βρηκε και τι σκοπευει να κανει..Ειναι δικαιωμα της εγκυου να γνωριζει και υποχρεωση του ιατρου να εξηγησει.
10) τα αποτελεσματα ΑΝΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ καπου - ωστε να τα γνωριζουν και οι υπολοιποι επαγγελματιες υγειας που φροντιζουν την εγκυο , και να αποφευγεται εξεταση απο καποιον αλλον λογω αγνοιας..
Η τηρηση αυτων των κανονων κανει την διαφορα του τοκετου ζωων (με ολο τον σεβασμο προς τους συμπαθητικοτατους κτηνιατρους - που γνωριζω πως υπαρχουν εδω μεσα) - απο τον τοκετο ανθρωπων..
Συλλογή πληροφοριών: Μιρέλλα Μάνεση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου