Γιατι θηλαζω την 3χρονη κορη μου; Απαντηση:

Κε (*****),

πριν λιγες μερες βρεθηκα στο ιατρειο σας για μια εξεταση. Πανω στη συζητηση μας με ρωτησατε εκπληκτος για ποιο λογο θηλαζω την 3ων χρονων κορη μου ,λεγοντας συγκεκριμενα: "γιατι το κανεις αυτο; Πες μου εναν τουλαχιστον λογο"

Δεν γνωριζω τη γνωμη σας για το θηλασμο ,ομολογω ομως οτι ενιωσα το υφος σας καπως επικριτικο. Ειναι κατι που εμεις οι θηλαζουσες καλουμαστε συχνα να αντιμετωπισουμε. Λογω ομως του επαγγελματος σας ειπα να μπω στον κοπο να σας απαντησω ,κατι που συνηθως δεν εχει νοημα.

Αρχικα λοιπον να σας πω οτι δεν το κανω εγω , αλλα η ιδια. Ειναι επιλογη και δικαιωμα της κι εμενα καθηκον μου να της το προσφερω. Μπορω ομως να απαντησω και στην ερωτηση σας.. γιατι δηλαδη το κανω εγω.

Καταρχην επιθυμω να προστατευσω και ευεργετήσω το παιδι μου οσο περισσοτερο μπορω, Ετσι το παιδι μου θα έχει μικρότερο κίνδυνο να πάθει σακχαρώδη διαβήτη σε σχέση με ένα άλλο που θήλασε λιγοτερο. Το ίδιο ισχύει για το δείκτη νοημοσύνης του παιδιού, για τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, για τη λευχαιμία και το λέμφωμα, για την παχυσαρκία, τη χοληστερίνη, το άσθμα, τις αλλεργίες, τη δυσανεξία στη γλουτένη, την υγεία των δοντιών, την σωστή διαμόρφωση του προσώπου, το συναισθηματικό δέσιμο με τους γονείς, τον καρκίνο των ωοθηκών σε εμενα, την παχυσαρκία σε εμενα, το μεταβολικό προφίλ μου και για πολλές άλλες καταστάσεις. Εγω προστατεύομαι πληρέστερα από τον καρκίνο μαστού σε σύγκριση με μια μητερα που σταμάτησε τη γαλουχία στους έξι μήνες.

Τα παιδι μου και οσα νηπια θηλαζουν είναι υγιή παιδιά με γερά δόντια, χωρίς τερηδόνα, που γίνονται πολύ ανεξάρτητα, συναισθηματικά ασφαλή, έξυπνα νήπια  και φτιάχνουν πλήρεις σχέσεις με άλλους ανθρώπους

 Μεταξύ άλλων το παιδι μου ,εδω κι ενα χρονο (απο την ηλικια των 2) παιρνει μεσω του θηλασμου 
το 30% της απαιτούμενης ενέργειας, 
το 45% των πρωτεινών που χρειάζεται, 
το 35% των απαιτήσεων σε ασβέστιο, 
το 75% των αναγκών σε βιταμίνη Α, 
το 95% της βιταμίνης Β12 και 
το 60% της αναγκαίας ποσότητας βιταμίνης C. 

Το γάλα είναι πολύ πλούσιο σε ωφέλιμα λιπαρά (εντελώς απαραίτητες για τη ραγδαία ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά τη νηπιακή ηλικία) και περιέχει κατά μέσο όρο 50% περισσότερο λίπος, ενώ υπάρχουν γεύματα που η περιεκτικότητά του σε λίπος φτάνει το 28% . Τα επεξεργασμένα γάλατα αγελάδας για βρέφη για αντίστοιχη ηλικία περιέχουν κυρίως κορεσμένα λιπαρά σε συγκέντρωση έως  3% ,ενω σε αυτην την ηλικια τα παιδια πρέπει να παίρνουν μεγάλες ποσότητες λιπαρών.

Τα λιπη που περιεχονται στο μητρικο γαλα αποτελούν την κυριότερη πηγή ενέργειας για το μωρό και παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών, την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την καλή λειτουργία της όρασης. Τα λίπη του μητρικού γάλακτος είναι μακρά πολυακόρεστα λίπη, έχουν δηλαδή, τέτοια σύνθεση που τα κάνει πιο εύπεπτα από αυτά του αγελαδινού γάλακτος. Το ένζυμο λιπάση βοηθά στη διάσπασή τους και δεν περιέχεται στο τροποποιημένο γάλα αγελάδας. Εκτός από αυτό, τα μακρά πολυακόρεστα λίπη παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος, που σε αυτή την περίοδο μεγαλώνουν με ραγδαίους ρυθμούς και χρειάζονται πολύ ενέργεια. Έτσι, ο θηλασμός όπως αποδεικνύεται από πολλές έρευνες, έχει μακροχρόνια επίδραση στη δυνατότητα μάθησης και στην ευφυΐα του παιδιού! 

Ακόμα και τα πολυακόρεστα λιπαρά με τα οποία έχουν εμπλουτιστεί ξένα γάλατα τελευταίας γενιάς είναι αμφιλεγόμενο κατά πόσο είναι ίδια ποιοτικά με εκείνα του μητρικού γάλακτος, κατά πόσο φτάνουν στον εγκέφαλο και ασκούν οποιαδήποτε θετική επίδραση. Η πραγματικότητα είναι ότι κάθε επιπλέον μήνας μητρικού θηλασμού αντανακλά θετικά στο δείκτη νοημοσύνης του μικρού παιδιού.

Το ποσοστό των λιπών στο μητρικό γάλα διαφέρει, όχι μόνο από μητέρα σε μητέρα, αλλά ακόμα και στην ίδια γυναίκα, είναι διαφορετικό από ώρα σε ώρα. Για παράδειγμα, κατά τις πρωινές ώρες, το μητρικό γάλα είναι πλουσιότερο σε λίπος, από ότι κατά τις βραδινές. Επίσης, στην αρχή του θηλασμού, το γάλα είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και περιέχει λιγότερο λίπος, ενώ προς το τέλος του γεύματος είναι πολύ πλούσιο σε λίπος!

Το μητρικό γάλα περιέχει και ένα άλλο είδος υδατανθράκων, τον παράγοντα Bifidus. Αυτοί οι υδατάνθρακες, ευνοούν την ανάπτυξη των γαλακτοβακίλων στο έντερο του μωρού. Οι γαλακτοβάκιλοι είναι ένα είδος «καλών» βακτηριδίων, που προστατεύουν το έντερο από την ανάπτυξη άλλων βλαβερών βακτηριδίων, που προκαλούν κολικούς και γαστρεντερίτιδες. Αυτό γίνεται με τη δημιουργία ενός όξινου περιβάλλοντος, που είναι εχθρικό για την ανάπτυξη των βλαβερών μικροβίων. Τα μωρά που δεν θηλάζουν έχουν αλκαλικό ή ουδέτερο περιβάλλον στο έντερό τους που, με την πρώτη ευκαιρία, ευνοεί την ανάπτυξη των βλαβερών μικροβίων.

Το παιδι μου απο τους 6 μηνες κι επειτα απορροφα περίπου το 50% του σιδήρου του μητρικού γάλακτος, ενώ αν επινε φόρμουλα θα απορροφούσε μόνο το 10% του σιδήρου που περιέχει η φόρμουλα. Επιπλέον, τα συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να οδηγήσουν σε διάρροιες και να επηρεάσουν αρνητικά την ανάπτυξη του μωρού. 

Οι ουσιες που υπαρχουν στο γαλα μου ειναι πληρως απορροφησιμες απο τον οργανισμο του παιδιου μου, σε αντιθεση με τις τεχνητες ουσιες που περιεχονται στα επεξεργασμενα γαλατα και αυτο το βλεπουμε πολυ ευκολα απο τις κενωσεις του παιδιου.

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ανώριμο κατά τα πρώτα τρία με τέσσερα χρόνια της ζωής. Το γάλα μου προσφέρει τις κατάλληλες ορμόνες, ένζυμα (παίζουν βασικό ρόλο σε πολλές αντιδράσεις κατά την πέψη του γάλακτος, έτσι ώστε τα συστατικά του να μπορούν να αξιοποιηθούν στο έπακρο) , αυξητικούς παράγοντες, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, αλλά και ζωντανά κύτταρα καθως και αντιφλεγμονώδεις ουσίες, αντισώματα και λεμφοκύτταρα για να συμπληρώσει την άμυνα του παιδιου μου  και να δώσει ώθηση στην ωρίμανσή της.

Είναι αποδεδειγμένο ότι τα παιδιά που θηλάζουν μακροχρόνια αρρωσταίνουν πολύ πιο σπάνια και λιγότερο σοβαρά. Τα ετοιμα αντισωματα που παιρνει απο εμενα μεσω του θηλασμου ,καθως και τα εκατοντάδες βακτήρια και μικροοργανισμοί συμβαλλουν ριζικα σε αυτο.

Τα αντισώματα και τα ένζυμα είναι ουσίες πολύπλοκες, που δεν μπορούν να κατασκευαστούν από τη βιομηχανία, είναι δηλαδή αναντικατάστατες!

Το γάλα μου είναι πλούσιο σε νουκλεοτίδια, τα οποία ενισχύουν το αμυντικό της σύστημα και παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της αλλα κυριως στην ανάπτυξη του εντέρου της. Τα νουκλεοτίδια είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τα μωρά πού έχουν έρθει πρόωρα στον κόσμο και η Ιριδα είναι ενα απο αυτά, καθώς ο τότε γιατρός μου αποφάσισε να την βγάλει χωρίς να είναι ακόμα έτοιμη

Το γάλα μου είναι πλούσιο σε λακτόζη, που είναι μετά τo λίπος, η κυριότερη πηγή ενέργειας για το μωρό μου. Σε αντίθεση, το αγελαδινο γάλα είναι φτωχό σε λακτόζη, σε σχέση με το ανθρώπινο, πράγμα που «διορθώνεται» από τη βιομηχανία με την προσθήκη ζάχαρης. Ακόμα, το μητρικό γάλα περιέχει το ένζυμο λακτάση, που βοηθά στη διάσπαση της λακτόζης στο έντερο του μωρού και κάνει το μητρικό γάλα ακόμα πιο εύπεπτο

Επισης το γαλα μου περιεχει αυξημενες ποσοτητες σε χοληστερόλη, σεροτονίνη και ωφέλιμα λιπαρά. Η χοληστερόλη αποτελεί απαραίτητο συστατικό του ραγδαία αυξανόμενου εγκεφάλου, δομικό υλικό στις μεμβράνες των νευρικών κυττάρων. Βρίσκεται στο ξένο γάλα αγελάδας σε πολύ μικρές ποσότητες. Η σεροτονίνη είναι ορμόνη που ως νευροδιαβιβαστής παίζει σπουδαίο ρόλο στην ωρίμανση του εγκεφάλου. Έλλειψή της αυξάνει προβλήματα όπως η υπερκινητικότητα και η ελλειμματική προσοχή. Λείπει εντελώς από τα ξένα γάλατα δεύτερης και τρίτης βρεφικής ηλικίας. 

Το παιδι μου κλαιει πολυ λιγοτερο απο τα παιδια που δε θηλαζουν κι αυτο γιατι βρισκει παρηγορια στο στηθος. Πολλοι θεωρουν πως ετσι γινεται 'μαμοθρευτο'. Δεν ειναι τυχαιο ομως, που τα παιδια που αφηνονται να κλαινε 'για να μαθουν', 'για να ωριμασουν', 'για να γινουν ανεξαρτητα και οχι μαμοθρευτα' εχουν αυξημενα επιπεδα κορτιζόλης (ορμόνη που εκκρίνει ο οργανισμός όταν στρεσάρεται) ακομα και μερες μετα το γεγονος. Αν προσπαθουσα να απομακρύνω το παιδι μου και να το πιέσω να γίνει ανεξάρτητο πριν εκείνο νιώσει έτοιμο θα δημιουργούσα ένα εξαρτημένο παιδί, με συναισθηματικές ανασφάλειες, με κενά και παλινδρομήσεις.
 Η έρευνα και οι εμπειρίες μητέρων παγκοσμίως υποδεικνύουν ότι τα παιδιά που θηλάζουν μετά το χρόνο έχουν άριστη κοινωνική προσαρμογή. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Παιδιατρική Ακαδημία, "Δεν υπάρχει άνω όριο στη διάρκεια του θηλασμού και καμία ένδειξη ότι προκαλείται ψυχολογική βλάβη ή βλάβη στην ανάπτυξη του παιδιού από το θηλασμό τον τρίτο χρόνο ή αργότερα"

Στην ηλικια των 3-4 συνηθως τα παιδια ξεκινουν παιδικο σταθμο. Ειναι γνωστο πως προκειται για μια εκρηκτικη περιοδο οπου τα παιδια αμφιταλαντευονται αναμεσα στην εμφυτη αναγκη για ανεξαρτησια και την ασφαλεια της μητρικης αγκαλιας. Καθετι που τα αποδιοργανωνει (αγνωστες καταστασεις, αρρωστια, χτυπημα, αποτομες αλλαγες κτλ) μπορει να αντιμετωπιστει αμεσα με λιγες γουλιες . Το παιδι επανερχεται πολυ πιο γρηγορα ,νιωθει ασφαλεια και αυτοπεποιθηση και αντιμετωπιζει τις καταστασεις δυναμικοτερα. Χαρακτηριστικο παράδειγμα η αντιδραση της Ιριδα στο ιατρείο σας. Ζητουσε επιμονα να θηλασει κι αρχισε να νιωθει αμηχανια απο τη στιγμη που μου κανατε την ερωτηση για το θηλασμο. Το ιδιο συμβαινει καθε φορα που καποιος μενει εκπληκτος ή τοποθετειται αρνητικα πανω στο θεμα. Ενω οταν βρισκεται σε περιβαλλον αποδοχης και νιωθει ενα φυσιολογικο παιδι οπως ολα μπορει να μη θηλασει και καθολου.

Η Ιριδα τους τελευταίους 14 μήνες θηλαζει παρέα με τον αδερφό της (tandem nursing). Aυτο τη βοηθησε να δεχτει ευκολοτερα τον ερχομο του μωρου, να δεθει μαζι του και να μην νιωθει οτι απειλειται απο αυτο. Δεν ειναι τυχαιο οτι δεν εχει φερθει ποτε επιθετικα στον αδερφο της αλλά του φερεται απο την αρχη με αγαπη και στοργη.

Αν εδινα ξενο γαλα στο παιδι μου:

Απο αρθρο του Στέλιου Παπαβέντση (Παιδίατρος MRCPCH DCH IBCLC)

''Οι επιστημονικά αποδεδειγμένοι κίνδυνοι της χορήγησης ξένου γάλακτος για το μωρό και την μητέρα

Για το μωρό 

1. Αυξημένη θνητότητα
2. Αυξημένο σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου
3. Αυξημένος κίνδυνος για αλλεργίες: έκζεμα, άσθμα, τροφική αλλεργία
4. Αυξημένος κίνδυνος για πνευμονία, ιογενή συριγμό, λοιμώξεις αναπνευστικού
5. Αυξημένος κίνδυνος για γαστρεντερίτιδα, αναγωγές, δυσκοιλιότητα
6. Το έντερο και το αμυντικό σύστημα του μωρού δεν αναπτύσσονται πλήρως, όπως με το μητρικό γάλα
7. Αυξημένος κίνδυνος για σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας, ωτίτιδα
8. Αυξημένος κίνδυνος για λέμφωμα και λευχαιμία στην παιδική ηλικία
9. Αυξημένος κίνδυνος για σακχαρώδη διαβήτη
10. Αυξημένος κίνδυνος για υπέρταση/ καρδιαγγειακά νοσήματα στην ενήλικη ζωή
11. Αυξημένος κίνδυνος για παχυσαρκία και αυξημένη χοληστερίνη
12. Αυξημένος κίνδυνος για κολικούς, αναγωγές και υπερβολικό κλάμα
13. Αυξημένος κίνδυνος για άσχημο πρόσωπο: ασυμμετρία, μακρύ πρόσωπο, ρουφηγμένα μάγουλα, ανωμαλίες δοντιών, γλώσσα προς τα έξω
14. Γευστική μονοτονία και μεγαλύτερες δυσκολίες κατά την έναρξη στερεών τροφών
15. Αυξημένος κίνδυνος για μείωση του δείκτη νοημοσύνης IQΜη κάλυψη των συναισθηματικών και ψυχολογικών αναγκών του βρέφους

Για τη μητέρα:

1. Αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο μαστού και ωοθηκών 
2. Αυξημένος κίνδυνος για οστεοπόρωση μετά την εμμηνόπαυση
3. Αυξημένος κίνδυνος για περιττά κιλά μετά την εγκυμοσύνη
4. Αυξημένος κίνδυνος για αιμορραγία μετά τον τοκετό
5. Αυξημένος κίνδυνος για διαβήτη
6. Αυξημένος κίνδυνος για κατάθλιψη στη λοχεία και στρες
7. Μειωμένο συναισθηματικό δέσιμο με το μωρό

Τα παραπάνω φυσικά δε σημαίνουν ότι ένα μωρό που δε θηλάζει δεν είναι συνήθως υγιές, αλλά ότι εκτίθεται σε στατιστικά μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσει από κάτι από τα παραπάνω.''

Βεβαια τα παραπανω είναι δεδομενα που εσείς ,ως ιατρος , γνωρίζετε πολυ καλυτερα απο εμένα κι έχετε προσβαση σε πολυ περισσοτερες πηγες απο αυτές που μπορω να βρω εγω. Σιγουρα ολα αυτα δεν ειναι όμως ο λογος που θηλαζω την 3ων ετων κορη μου. Η αληθεια είναι πως ολα αυτα δεν θα τα ηξερα αν δε θηλαζα κι αν δεν ειχα την περιεργεια να τα μαθω.
Για να επιστρεψω λοιπον στην ερωτηση σας: Το κανω γιατι ειμαι μια μαμα που αγαπαει τα παιδια της και θελει το καλυτερο για εκεινα. Γιατι μπορεσα κοντρα στο καλοστημενο συστημα των γαλακτοβιομηχανιων, στα κοινωνικα ταμπου, στην αφελεια φιλων, συγγενων και λοιπων και κοντρα στις 'συμβουλες' παιδιατρων, γυναικολογων και παντος 'ειδικου' ,να κλεισω τα αυτια μου και να αφουγκραστω τις αναγκες του παιδιου μου.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ

Απο ένα έργο φοιτητών για το μάθημα θηλασμός για παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, Νταγκλας College, New Westminster, BC, Καναδάς 2007 από cecily Heslett, Sherri Hedberg και Haley Rumble.

Φορμουλα

Water-Carbohydrates-Lactose-Corn maltodextrin-Protein-Partially hydrolyzed reduced minerals whey protein concentrate (from cow’s milk)-Fats-Palm olein-Soybean oil-Coconut oil-High oleic safflower oil (or sunflower oil)-M. alpina oil (Fungal DHA)-C.cohnii oil (Algal ARA)-Minerals-Potassium citrate-Potassium phosphate-Calcium chloride-Tricalcium phosphate-Sodium citrate-Magnesium chloride-Ferrous sulphate-Zinc sulphate-Sodium chloride-Copper sulphate-Potassium iodide-Manganese sulphate-Sodium selenate-Vitamins-Sodium ascorbate-Inositol-Choline bitartrate-Alpha-Tocopheryl acetate-Niacinamide-Calcium pantothenate-Riboflavin-Vitamin A acetate-Pyridoxine hydrochloride-Thiamine mononitrate-Folic acid-Phylloquinone-Biotin-Vitamin D3-Vitamin B12-Enzyme-Trypsin-Amino acid-Taurine-L-Carnitine (a combination of two different amino acids)-Nucleotides-Cytidine 5-monophosphate-Disodium uridine 5-monophosphate-Adenosine 5-monophosphate-Disodium guanosine 5-monophosphate-Soy Lecithin

Μητρικο Γαλα

-Water-Carbohydrates (energy source)-Lactose-Oligosaccharides (see below)-Carboxylic acid-Alpha hydroxy acid-Lactic acid-Proteins (building muscles and bones)-Whey protein-Alpha-lactalbumin-HAMLET (Human Alpha-lactalbumin Made Lethal to Tumour cells)-Lactoferrin-Many antimicrobial factors (see below)-Casein-Serum albumin-Non-protein nitrogens-Creatine-Creatinine-Urea-Uric acid-Peptides (see below)-Amino Acids (the building blocks of proteins)-Alanine-Arginine-Aspartate-Clycine-Cystine-Glutamate-Histidine-Isoleucine-Leucine-Lycine-Methionine-Phenylalanine-Proline-Serine-Taurine-Theronine-Tryptophan-Tyrosine-Valine-Carnitine (amino acid compound necessary to make use of fatty acids as an energy source)-Nucleotides (chemical compounds that are the structural units of RNA and DNA)-5’-Adenosine monophosphate (5”-AMP)-3’:5’-Cyclic adenosine monophosphate (3’:5’-cyclic AMP)-5’-Cytidine monophosphate (5’-CMP)-Cytidine diphosphate choline (CDP choline)-Guanosine diphosphate (UDP)-Guanosine diphosphate - mannose-3’- Uridine monophosphate (3’-UMP)-5’-Uridine monophosphate (5’-UMP)-Uridine diphosphate (UDP)-Uridine diphosphate hexose (UDPH)-Uridine diphosphate-N-acetyl-hexosamine (UDPAH)-Uridine diphosphoglucuronic acid (UDPGA)-Several more novel nucleotides of the UDP type-Fats-Triglycerides-Long-chain polyunsaturated fatty acids-Docosahexaenoic acid (DHA) (important for brain development)-Arachidonic acid (AHA) (important for brain development)-Linoleic acid-Alpha-linolenic acid (ALA)-Eicosapentaenoic acid (EPA)-Conjugated linoleic acid (Rumenic acid)-Free Fatty Acids-Monounsaturated fatty acids-Oleic acid-Palmitoleic acid-Heptadecenoic acid-Saturated fatty acids-Stearic-Palmitic acid-Lauric acid-Myristic acid-Phospholipids-Phosphatidylcholine-Phosphatidylethanolamine-Phosphatidylinositol-Lysophosphatidylcholine-Lysophosphatidylethanolamine-Plasmalogens-Sphingolipids-Sphingomyelin-Gangliosides-GM1-GM2-GM3-lucosylceramide-Glycosphingolipids-Galactosylceramide-Lactosylceramide-Globotriaosylceramide (GB3)-Globoside (GB4)-Sterols-Squalene-Lanosterol-Dimethylsterol-Methosterol-Lathosterol-Desmosterol-Triacylglycerol-Cholesterol-7-dehydrocholesterol-Stigma-and campesterol-7-ketocholesterol-Sitosterol-β-lathosterol-Vitamin D metabolites-Steroid hormones-Vitamins-Vitamin A-Beta carotene-Vitamin B6-Vitamin B8 (Inositol)-Vitamin B12-Vitamin C-Vitamin D-Vitamin E-a-Tocopherol-Vitamin K-Thiamine-Riboflavin-Niacin-Folic acid-Pantothenic acid-Biotin-Minerals-Calcium-Sodium-Potassium-Iron-Zinc-Chloride-Phosphorus--Magnesium-Copper-Manganese-Iodine-Selenium-Choline-Sulpher-Chromium-Cobalt-Fluorine-Nickel-Metal-Molybdenum (essential element in many enzymes)-Growth Factors (aid in the maturation of the intestinal lining)-Cytokines-interleukin-1β (IL-1β)-IL-2-IL-4-IL-6-IL-8-IL-10-Granulocyte-colony stimulating factor (G-CSF)-Macrophage-colony stimulating factor (M-CSF)-Platelet derived growth factors (PDGF)-Vascular endothelial growth factor (VEGF)-Hepatocyte growth factor -α (HGF-α)-HGF-β-Tumor necrosis factor-α-Interferon-γ-Epithelial growth factor (EGF)-Transforming growth factor-α (TGF-α)-TGF β1-TGF-β2-Insulin-like growth factor-I (IGF-I) (also known as somatomedin C)-Insulin-like growth factor- II-Nerve growth factor (NGF)-Erythropoietin-Peptides (combinations of amino acids)-HMGF I (Human growth factor)-HMGF II-HMGF III-Cholecystokinin (CCK)-β-endorphins-Parathyroid hormone (PTH)-Parathyroid hormone-related peptide (PTHrP)-β-defensin-1-Calcitonin-Gastrin-Motilin-Bombesin (gastric releasing peptide, also known as neuromedin B)-Neurotensin-Somatostatin-Hormones (chemical messengers that carry signals from one cell, or group of cells, to another via the blood)-Cortisol-Triiodothyronine (T3)-Thyroxine (T4)-Thyroid stimulating hormone (TSH) (also known as thyrotropin)-Thyroid releasing hormone (TRH)-Prolactin-Oxytocin-Insulin-Corticosterone-Thrombopoietin-Gonadotropin-releasing hormone (GnRH)-GRH-Leptin (aids in regulation of food intake)-Ghrelin (aids in regulation of food intake)-Adiponectin-Feedback inhibitor of lactation (FIL)-Eicosanoids-Prostaglandins (enzymatically derived from fatty acids)-PG-E1-PG-E2-PG-F2-Leukotrienes-Thromboxanes-Prostacyclins-Enzymes (catalysts that support chemical reactions in the body)-Amylase-Arysulfatase-Catalase-Histaminase-Lipase-Lysozyme-PAF-acetylhydrolase-Phosphatase-Xanthine oxidase-Antiproteases (thought to bind themselves to macromolecules such as enzymes and as a result prevent allergic and anaphylactic reactions)-a-1-antitrypsin-a-1-antichymotrypsin-Antimicrobial factors (are used by the immune system to identify and neutralize foreign objects, such as bacteria and viruses.-Leukocytes (white blood cells)-Phagocytes-Basophils-Neutrophils-Eoisinophils-Macrophages-Lymphocytes-B lymphocytes (also known as B cells)-T lymphocytes (also known as C cells)
sIgA (Secretory immunoglobulin A) (the most important antiinfective factor)-IgA2-IgG-IgD-IgM-IgE-Complement C1-Complement C2-Complement C3-Complement C4-Complement C5-Complement C6-Complement C7-Complement C8-Complement C9-Glycoproteins-Mucins (attaches to bacteria and viruses to prevent them from clinging to mucousal tissues)-Lactadherin-Alpha-lactoglobulin-Alpha-2 macroglobulin-Lewis antigens-Ribonuclease-Haemagglutinin inhibitors-Bifidus Factor (increases growth of Lactobacillus bifidus - which is a good bacteria)-Lactoferrin (binds to-iron which prevents harmful bacteria from using the iron to grow)-Lactoperoxidase-B12 binding protein (deprives microorganisms of vitamin B12)-Fibronectin (makes phagocytes more aggressive, minimizes inflammation, and repairs damage caused by inflammation)-Oligosaccharides (more than 200 different kinds!)